Giới từ luôn có một vị trí rất quan trọng dù là trong bất cứ ngôn ngữ nào. Khi chúng ta bắt đầu với một ngôn ngữ mới thì việc sử dụng giới từ phù hợp với ngữ cảnh không hề dễ dàng. Các giới từ khi sử dụng với những từ ngữ khác nhau sẽ có nghĩa khác nhau và áp dụng trong từng hoàn cảnh nhất định.
Vì vậy, nắm chắc các giới từ và cách sử dụng các giới từ trong tiếng Đức là một việc vô cùng quan trọng mà bất cứ ai học tiếng Đức cũng cần phải lưu ý.Rõ ràng để có thể sử dụng giới từ có hiệu quả thì bạn cần nắm rõ các loại giới từ và vị trí cách dùng của giới từ trong câu.
1. Phân loại giới từ trong tiếng Đức.
Giới từ là từ loại chỉ mối liên quan giữa các từ, cụm từ trong câu.
Giới từ trong tiếng Đức được phân loại thành các dạng bao gồm: giới từ chỉ địa điểm, giới từ chỉ thời gian, giới từ chỉ cách thức, nguyên nhân hoặc mục đích.
Giới từ chỉ địa điểm
Những giới từ này được sử dụng để trả lời cho câu hỏi: Wo/Woher/Wohin. Giới từ chỉ địa điểm sẽ đi kèm với các danh từ là tên các địa điểm xác định.
Các giới từ thường dùng trong nhóm này bao gồm: unter, auf, neben, hinter, vor, in, an,….
Giới từ chỉ thời gian: Những giới từ này được sử dụng trả lời cho các câu hỏi: Wann/Um wie viel Uhr/Bis, Seit wann. Giới từ chỉ thời gian dùng để xác định thời gian cho câu, sẽ đi kèm với các từ chỉ giờ, ngày, tháng, năm, mùa, thế kỉ …
Một số giới từ chỉ thời gian thường dùng là: vor, nach, gegen, an, bis, in, von, seit, um,….
Giới từ chỉ cách thức, nguyên nhân hoặc mục đích
Những giới từ này sử dụng trả lời cho các câu hỏi: Wie, Warum, Wozu, Wieso. Giới từ chỉ nguyên nhân nhằm truyền tải nguyên nhân, giải thích cho mệnh đề trước nó còn giới từ chỉ cách thức có mục đích diễn tả hoạt động của hành động trong câu.
Các giới từ thường dùng là: ohne, mit, gegen, aufgrund, dank,….
2. Vị trí và cách dùng của giới từ.
Mỗi giới từ trong tiếng Đức đều có cách dùng nhất định, có thể đứng trước danh từ và đại từ trong câu hoặc đi kèm với động từ.
Giới từ đứng trước danh từ hoặc đại từ trong câu
Khi giới từ đứng trước danh từ và đại từ thì danh từ hoặc đại từ đó phải được chia tương ứng. Có 3 cách chia tương ứng đó là Dativ, Akkusativ và Genativ.
Sẽ có những giới từ dùng được cả với Dativ và Akkusativ, những giới từ như thế được gọi là Wechselpräpositionen. Tuy nhiên dùng với mỗi loại sẽ có ý nghĩa khác nhau.
Nếu động từ trong câu thể hiện sự thay đổi về hướng, địa điểm thì dùng với Akkusativ. Ngược lại thì Dativ dùng với động từ mô tả trạng thái tĩnh. Akkusativ dùng với vị ngữ trực tiếp còn Dativ dùng với vị ngữ gián tiếp.
Các giới từ với 3 cách dùng này khá rắc rối và khó nhớ vì vậy các bạn cần lưu ý và nên hệ thống thành 3 cột tương ứng với 3 cách chia để dễ học hơn.
Giới từ đi kèm động từ
Trong tiếng Đức cũng có một số động từ đi kèm với giới từ sẽ cho những nghĩa khác nhau.
Dưới đây là một số động từ đi kèm với giới từ mang nghĩa đặc biệt:
-
achten auf – Chú ý, lưu ý
-
ankommen auf – Đến nơi, tới nơi, phụ thuộc vào yếu tố gì, còn tùy thuộc vào….
-
anlegen auf – Thiết kế, mặc, đội, mang
-
sichanpassen an – Thích nghi với, làm quen với, thích ứng…
-
antworten auf – Trảlời, đáp trả, đáp lại
-
sichärgernüber – Tứcgiận, bực mình..
-
aufpassen auf – Chăm sóc, săn sóc, để ý, chú ý
-
ausleihen an – mượn, vay
-
sichbedankenfür – cảm ơn, biế tơn
-
Berichtenüber – báo cáo, tường thuật, thuật lại
-
sichbeschwerenüber – khiếu nại, than phiền, kêu ca
-
bitten um – yêu cầu, xin, đề nghị
-
dankenfür – cảm ơn về cái gì đó..
-
diskutierenüber – thảo luận, tranh luận
-
eingehen auf – co, rút lại, chết, héo, úa, trả lời, đáp trả
-
einsortieren in – gọt, giũa, sắp xếp, sắp đặt
-
einsteigen in – lên tàu, lên xe, lên máy bay…
-
einteilen in – phân ra, chia ra, phân loại
-
eintretenfür – bước vào, đấu tranh, bênh vực cho cái gì đó….
-
einziehen in – dọn nhà, thu tiền, tịch thu, sung công.
-
sichengagierenfür – cam kết, cam đoan, hứa hẹn, ước hẹn, đính ước, hứa hôn, thamgia.
-
sicherinnern an – nhớ lại, nghĩ về
-
sichfreuen auf – vui mừng, vui sướng. (tương lai)
-
sichfreuenüber – vui mừng, vui sướng. (Quákhứ)
-
führenüber – dẫn dắt, điều khiển, lãnh đạo
-
geraten in – thành công, có kết quả tốt.
-
sichgewöhnen an – làm quen, thích nghi, thích ứng.
-
glauben an – tin tưởng, tin cậy vào cái gì đó…
-
haltenfür – cho rằng, nghĩ rằng, đánh giá.
-
sichhalten an – tuân thủ, chấp hành
-
hineinrufen in – gọi (vọng) vào
-
hinweisen auf – chỉ ra
-
sichinformieren über – (tự) tìm hiểu thông tin
-
investieren in – đầu tư vào
-
lachenüber – Cười về chuyện gì / ai
-
legen auf – đặt / để lên (mặt bằng, mặt phẳng nào đó)
-
leiten in – dẫn vào
-
nachdenkenüber – suy nghĩ về
-
protestierengegen – phản đối, chống…
-
redenüber – nói chuyện về, bàn bạc về…
-
schlüpfen in – vào vai, vào vị trí nào đó
-
schwärmenfür – ca ngợi, tán dương ai một cách nhiệt tình
-
sein für – tán thành, ủng hộ
-
sein gegen – chống lại, phản đối, ko tán thành
-
sichsetzen auf – ngồi xuống đâu đó
-
sichspezialisieren auf – chuyên (ngành) về
-
sprechenüber – nói về ai /cái gì
-
steigen auf – trèo lên
-
sichunterhaltenüber – trò chuyện về..
-
sich verlieben in – mang lòng yêu ai
-
warten auf – chờ ai/cái gì
-
sich wenden an – (nhờ) tới ai
-
werbenfür – quảng cáo cho cái gì
-
zukommen auf – sẽ tới, sẽ xảy ra với ai
-
zurückkehren in – quay trở về
Đây là một số giới từ đi kèm với động từ thường được sử dụng ngoài ra còn rất nhiều. Cách duy nhất để bạn có thể thành thạo sử dụng giới từ trong tiếng Đức là bạn phải học thuộc chúng và luyện tập và sử dụng thường xuyên.
Theo tlis.edu.vn